Czy da się napisać o chorym dziecku bez patosu, wzruszeń na wyrost i tego niewłaściwego naddatku emocjonalnego, który sprawia, że dziecko, zamiast pozostawać dzieckiem, staje się jedynie obiektem współczucia, przy którym nie wiadomo, jak się zachować? Tak, da się.
Oskar i pani Róża to opowieść wielowymiarowa. Z jednej strony jest bardzo przyziemna, ukazuje historię umierającego chłopca, którego drażni obecność rodziców, i który to spośród dorosłych akceptuje jedynie „ciocię” Różę. Czasem aż trudno sobie wyobrazić, że ta wiekowa wolontariuszka była kiedyś prawie niezwyciężoną zapaśniczką. Róża nie tyle pomaga chłopcu w mierzeniu się z chorobą, co staje się jego towarzyszką, a nade wszystko – umie słuchać. Radzi mu, by zaczął pisywać listy do Boga, i dodam, że chłopiec pochodzi z niewierzącej rodziny, więc nie jest obciążony żadnymi schematami kulturowymi związanymi z religią. Postanawia posłuchać rady i pisze do Boga po prostu jak do swojego kumpla.
Inny wymiar opowieści to ten mniej przyziemny. Nie jest jednak odrealniony, bo nie odcina się od codzienności, a wręcz jest zanurzony w niej. Chłopiec bowiem w ciągu kilku dni postanawia przeżyć bardzo długie życie. Zaskakujące, jak wiele może się wydarzyć (w większości) w obrębie szpitalnego łóżka, i jak każdy dzień może być inny od poprzedniego, głównie za sprawą ludzkiego nastawienia.
Ta opowiastka niesie niesamowicie mocne przesłanie. Przesłanie bez wymądrzania. Umierający chłopiec dzięki swojej szczerości i optymizmowi pokazuje wszystkim, jak powinno się żyć. On sam też nie jest ideałem, ale szybko potrafi wyciągać wnioski. Sytuacje, które przydarzają się Oskarowi, sprawiają, że czytelnik uśmiecha się pod nosem. I jest to humor mądry, przefiltrowany przez odpowiednią dozę wrażliwości.
Tak samo jest ze wzruszeniami. Historia wzrusza, ale mądrze, a nie na wyrost. Człowieczeństwo pozostaje człowiecze, mimo że (a może właśnie: dlatego że) opowiada o nim chłopiec w listach do Boga.
Éric-Emmanuel Schmitt, Oskar i pani Róża
